SAYFA 136-137 DEĞERLENDİRME SORULARININ CEVAPLARI LİSE COĞRAFYA 10.SINIF KİTABI

SAYFA 136-137 DEĞERLENDİRME SORULARININ CEVAPLARI LİSE COĞRAFYA 10.SINIF KİTABI

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1.Türkiye'de toprak tiplerinin dağılışında hangi faktörlerin etkisi daha belirgindir?

İklim şartları, Bitki örtüsü, Yeryüzü şekilleri, Akarsular, İnsan etkisi

2.Alüvyal toprakların tarım açısından önemini belirtiniz.

Alüvyal topraklar çeşitli bölgelerden toplanmış mineral madde bakımından zengin taşınmış topraklardır. Bu nedenle tarım ürünleri için verimliliği çok yüksek topraklardır. Alüvyal topraklar deniz kıyısında oluştuğu için deniz kıyılarının tarıma uygun iklim şartları tarımın daha çok gelişmesini sağlamaktadır.

3.Çernezyomlar verimli olmalarına rağmen bu topraklarda fazla tarım yapılamaz. Neden?

Çernozyom toprakları soğuk ve nemli karasal iklim sahalarında gür çayır bitki örtüsü altında oluşmaktadır. Bu özelliklerin bulunduğu sahalar çok yüksek tarım sezonunun kısa ve yaz sıcaklıklarının yetersiz olduğu yerlerdir. Bu nedenle toprak tarım üretimi için çok verimli olsa da toprağın bulunduğu arazinin iklim şartları tarım faaliyetlerini kısıtlamaktadır.

4.Sanayide kullanılan topraktan neler üretilmektedir?

Seramik, porselen, çanak, çömlek, tuğla, kiremit

5.Ülkemizde bitkilerin çeşitlenmesinde etkili olan faktörleri açıklayınız.

İklim çeşitliliği, yer şekilleri çeşitliği, toprak çeşitliliği ve ülkemizin coğrafi konumu ülkemizdeki bitki örtüsü çeşitliliğinin nedenleridir.

6.Bitki örtüsü üzerinde etkili olan iklim elemanlarını yazınız.

Nemlilik ve yağış ile sıcaklık bitki örtüsü üzerinde etkili olan iklim elemanlarıdır.

7.Kuzey Anadolu Dağlarının kuzeye bakan yamaçlarıyla güneye bakan yamaçları arasındaki bitki örtüsü farklılıklarını yazınız. Bu farklılıklara yol açan faktörleri açıklayınız.

Kuzey Anadolu Dağlarının Kuzey yamaçları; denize dönük olduğu için daha nemli ve yağışlı, ılıman sıcaklıklara sahiptir. Bu şartlara bağlı olarak Türkiye’nin en zengin ormanlarına sahiptir. Dağların güneye bakan yamaçları deniz etkisine kapalı olduğu için yağışlar azalmış sıcaklıklar düşmüştür. Bu şartlara bağlı olarak ta bitki örtüsü zayıflamış seyrek ve zayıf ağaçlar daha aşağılarda  ot toplulukları yer almıştır.

8.Karadeniz kıyıları hariç, ülkemizin diğer yerlerinde genellikle tahrip edilen ormanların kendini yenilemesi zordur. Neden?

Karadeniz kıyıları dışındaki yerlerde  ormanların kendilerini yenilemesine yetecek kadar yağış miktarının fazla olmamasıdır. Ayrıca diğer yerlerde yazların kurak geçmesi de ormanların kendilerini yenilemesini engellemektedir.

9.Karadeniz kıyılarında deniz seviyesinde başlayan orman, güney kıyılarımızda daha üst seviyelerde başlamaktadır. Bu durumun nedeni açıklayınız.

Orman alt sınırı Akdeniz’den Karadeniz’e doğru azalır. Akdeniz kıyılarında 700-800 metreden başlayan ormanlar, Ege kıyılarında 500 metre, Marmara kıyılarında 300 metre, Karadeniz kıyılarında ise deniz kıyısından itibaren başlar.

Sebebi: Enleme bağlı olarak sıcaklıklar, yaz süresi ve kuraklık şiddeti kuzeye gidildikçe azalır. Böylece nemlilik  ve yağış şartları orman alt sınırının kıyı bölgelerimizde farklı yükseltilerden başlamasına neden olmaktadır.

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.

1.Delta ovalarımız genellikle ALÜVYAL topraklarla kaplıdır.

2.HUMUS toprağın rengini koyulaştırır.

3.Topraktaki organik madde miktarı öncelikle BİTKİ ÖRTÜSÜNE bağlıdır.

4.GARİG denilen çalı topluluğu, makilerin tahrip edildiği yerlerde oluşmuştur.

5.Belli bir yükseltiden sonra ağaç türü bitkilerin yetişememesi,SICAKLIKLARIN düşmesi ile ilgilidir.

6.Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarındaki ormanları,NEM istekleri fazla olan ağaç türleri oluşturur.

7.BOZKIR ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan cılız bitki topluluğudur.

8.Ülkemizin İÇ kesimlerinde bozkırlar geniş yer tutar.

9.Çoruh Nehri'nde RAFTİNG sporu yapılmaktadır.

10.Denizli Sarayköy'de JEOTERMAL ENERJİ         santrali bulunmaktadır.

11.Türkiye'deki denizlerden ULAŞIM,BALIKÇILIK VE TURİZM        alanlarında faydalanılmaktadır.

12.Van Gölü sularının sodalı olmasının nedeni KAPALI HAVZA OLMASIDIR.           

Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını yanlarındaki kutucukları işaretleyerek (x) belirtiniz.

1.Alüvyal topraklarda genellikle tarım yapılmaktadır.D

2.Kahverengi orman toprakları ülkemizin her tarafında yaygındır.Y

3.Konya Ovası bütünüyle alüvyal topraklarla kaplıdır.Y

4.Litosol topraklar, iç bölgelerdeki dağların yamaçlarında yaygındır.D

5.Delta ovalarında genellikle alüvyal topraklar bulunur.D

6.Karadeniz kıyılarında makiler geniş yer kaplamaktadır.Y

7.Türkiye, bitki türleri bakımından zengin bir ülkedir.D

8.Ülkemizin iç kesimlerinde bozkırların geniş yer kaplaması, sadece iklimle ilgilidir.Y

9.Türkiye'de bitki örtüsünün çeşitlenmesinde yer şekillerinin önemli etkisi vardır.D

10.Türkiye'de doğudan batıya gidildikçe akarsuların hidroelektrik potansiyeli artar.Y

11.Türkiye'de fay kuşakları ile sıcak su kaynakları arasında paralellik vardır.D

12.Türkiye'nin bütün baraj göllerinde kültür balıkçılığı yapılır.Y

13.Tuz Gölü havzası sıcak su kaynakları bakımından zengindir.Y

14.Türkiye akarsuları denge profiline ulaşmıştır.Y

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1.Türkiye'deki toprak tipleri ve dağılışı üzerinde aşağıdakilerden hangisi etkili değildir?

A)Heyelanlar+ B)Bitki örtüsü  C)İklim D)Yer şekilleri E)Ana kaya

2.Yurdumuzda makiler Akdeniz'de 800 m'ye, Ege Bölgesi'nde 500-600 m'ye, Marmara'da ise

300-400 m'ye kadar görülür. Bu farklılığın sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Toprak    B)Yağış miktarı    C)Sıcaklık+    D)Yer şekilleri    E)Eğim

3.Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye'nin  birbirinden farklı iklim özelliklerinin görüldüğüne kanıt olamaz?

A)Çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilebilmesi

B)Doğal bitki örtüsünün farklılıklar göstermesi

C)Turizm mevsiminin güneyde daha erken başlaması+

D)Çeşitli akarsu rejimlerinin görülmesi

E)Dağınık ve toplu yerleşmelerin görülmesi

4.Türkiye'de göllerden yararlanma şekilleri aşağıda verilmiştir. Bunlardan hangisi için gölün derin ve büyük olması gereklidir?

A)Tuz elde etme B)İçme suyu üretme C) Taşımacılık+ D) Enerji üretme E) Balıkçılık

5.Maki, Akdeniz ikliminde yetişen bir bitki topluluğudur. Aşağıdakilerden hangisi maki türü değildir?

A)Mersin   B)Kocayemişi C)Defne    D)Söğüt+   E)Yabani zeytin

6.Aşağıdaki göllerden hangisi ülkemizde görülmez?

A)Tektonik göller           B)Moren set gölleri+  C)Volkanik gölleri

D)Heyelan set gölleri     E)Alüvyal set gölleri

7.Ege Bölgesinde makilerin kıyıdan iç kısımlara doğru genişlemesinde aşağıdakilerden hangisinin

payı fazladır?

A)Dağların uzanış yönünün+   B)Enlemin C)Boylamın   D)Yükseltinin E)Yıllık sıcaklık farkının

8.Yer şekillerinin engebeli, eğimin fazla olduğu yerlerde hidroelektrik enerji potansiyeli yüksek olur.

Bu bilgiye göre aşağıdaki akarsularımızdan hangisinin hidroelektrik enerji potansiyeli daha yüksektir?

A)Susurluk B)Fırat+ C)Gediz  D)Aksu E)Sakarya