ETKİNLİK SAYFA 15 LİSE COĞRAFYA 12.SINIF KİTABI
Aşağıdaki kavram ağı haritasında küresel ısınmadan etkilenen bazı unsurlar verilmiştir. Ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklarda belirtilen başlıklar ile ilgili küresel ısınmanın meydana getirdiği değişimleri boş bırakılan yerlere yazınız.
TARIM:Yükselen sıcaklıklar tropik bölgelerde ürün kaybına neden olurken tahıl üretimi için çok soğuk olan kuzey bölgeleri de tarım için elverişli hâle gelecektir. Örneğin, Sibirya, Kanada hatta Alaska'da artık orta kuşak bitkileri yetişebilecek. Ancak bu bölgelerdeki tahıl üretimi tropik bölgelerdeki ürün kaybının yerini doldurmaya yetmeyecektir.
SAĞLIK:Sıcaklık artışına bağlı stres ve psikolojik sorunlar ortaya çıkacak, Sıcaklığın artışı ile hava kirliliği de artmaktadır.Bu da özellikle solunum yolu hastalıkları sonucu ölümlerde artışa yol açacaktır.Gıda,Su,Kemirici kaynaklı hastalıklar artacak tır.Sıcak dalgaları mevsimsel ölümleri artıracak. Küresel ısınma polen mevsiminin uzamasına neden olacak ve bunlara bağlı hastalıkların artışına neden olacaktır.
SU KAYNAKLARI: Isınmayla birlikte buzullar eriyecek,okyanus ve denizlerin seviyesi artacak.Okyanus ve denizlerden daha fazla su buharlaşacak ve dünya daha nemli olacaktır.Bu da yağışların artmasına neden olacaktır. Çok yağış olan yerlerde hızlı yağışlardan dolayı akarsuyun debisi artacak; az yağış alan yerlerde su kaynaklarının yetersizliği ortaya çıkacaktır. Okyanus ve Deniz suyu sıcaklıklarında artışlar meydana gelecektir. Atmosfer bulunan sera gazlarının artışının sonucu olarak oluşacak asit yağmurlarıyla içilebilir su oranlarında ciddi azalmalar olacaktır.Sıcaklık artışı sonucu terleme ve buharlaşmanın artması ve gerekse yağışlardaki azalma ve yağış rejimindeki değişiklikler bir çok bölgede kuraklık riskini arttıracaktır.Deniz seviyesindeki artışlar nedeniyle kıyılarda tuzlu su, yer altı sularına karıştığında kıyı kesimlerinde canlılar için gerekli olan tatlı su kaynakları kaybedilecektir
ORMANLAR: Küresel ısınma sonucu yağışların azalması, sıcaklık ortalamaların yükselmesi, kuraklık şiddetinin artması hem orman yangınlarını tetikleyecek hem de mevcut orman alanlarının yayılışını azalmasına ve kendini yenileyebilmesine engel olacaktır. Ormanlar içerisindeki biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilenecek ve bu canlılar bir noktadan sonra yaşam alanlarını ya terk etmek zorunda kalacak ya da öleceklerdir.
KIYILAR: Isınmayla birlikte buzullar eriyecek,okyanus ve denizlerin seviyesi artacak.Deniz seviyesinde görülecek gelecek 100 cm’lik yükselme Hollanda’nın %6’sının, Bangladeş’in %17,5’inin ve birçok adanın ya tümünün ya da büyük bölümünün sular altında kalmasına yol açacaktır. Denizlerdeki yükselme kıyı ekosistemlerinde büyük değişiklikler yaratacak, denizlere yakın alçak düzlüklerde yeni bataklıklar meydana gelecektir.Denizlerin karalar üzerinde ilerlemesi ile oluşacak arazi kayıplarının yanında kıyı erozyonlarında da artışlar görülecektir. Deniz suyu seviyesinin artması akarsu ağızlarında bu tuzlu suların tatlı sularla birleşmesi tatlı su rezervini olumsuz etkiler.Yine deniz seviyesine yakın olan yerleşme alanlarında bölgelerin boşaltılmasına yol açacak .Kıyı çizgisinin değişmesi bu alanlarda bulunan canlıların yaşam alanlarının değişmesine sebep olacak.Deniz seviyesinde meydana gelebilecek bir cm lik yükselme erozyona bağlı olarak kumluk kıyı şeritlerinde 1 m genişliğinde bir geri çekilmeye sebep olacak.Kıyı bölgelerde özellikle deniz ticaretinin geliştiği bölgeler için olumsuz sonuçları doğuracak şeklinde değerlendirilebilir. Deniz seviyesinde meydana gelecek her 1 cm yükselme, erozyona bağlı olarak kumluk kıyı şeritlerinde 1 metre genişliğinde yatay bir geri çekilmeye yol açabilir.
Tuzlu su, tatlı su akiferlerine karıştığında kıyı kesimlerinde canlılar için gerekli olan tatlı su kaynakları kaybedilecektir.
BİTKİ VE HAYVAN TÜRLERİNİN YAŞAM ALANLARI: Küresel ısınma sonucu bazı bitki ve hayvan türlerinde aşırı artış veya azalış olabilir.Bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanları değişecek.Bazı türlerin yaşam alanları genişlerken,bazı türlerin yaşam alanları daralacak. Küresel ısınmanın etkisiyle hayvanlar ve bitkiler kutuplara ve üst dağlık kesimlere yüksek rakımlara doğru göç edeceklerdir. Ancak, bu göç yollarını tıkayan kentler ya da tarım arazileri ile karşılaşan ve bunları aşamayan bitki türlerinin nesilleri tükenecektir.
Aşağıdaki kavram ağı haritasında küresel ısınmadan etkilenen bazı unsurlar verilmiştir. Ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklarda belirtilen başlıklar ile ilgili küresel ısınmanın meydana getirdiği değişimleri boş bırakılan yerlere yazınız.
TARIM:Yükselen sıcaklıklar tropik bölgelerde ürün kaybına neden olurken tahıl üretimi için çok soğuk olan kuzey bölgeleri de tarım için elverişli hâle gelecektir. Örneğin, Sibirya, Kanada hatta Alaska'da artık orta kuşak bitkileri yetişebilecek. Ancak bu bölgelerdeki tahıl üretimi tropik bölgelerdeki ürün kaybının yerini doldurmaya yetmeyecektir.
SAĞLIK:Sıcaklık artışına bağlı stres ve psikolojik sorunlar ortaya çıkacak, Sıcaklığın artışı ile hava kirliliği de artmaktadır.Bu da özellikle solunum yolu hastalıkları sonucu ölümlerde artışa yol açacaktır.Gıda,Su,Kemirici kaynaklı hastalıklar artacak tır.Sıcak dalgaları mevsimsel ölümleri artıracak. Küresel ısınma polen mevsiminin uzamasına neden olacak ve bunlara bağlı hastalıkların artışına neden olacaktır.
SU KAYNAKLARI: Isınmayla birlikte buzullar eriyecek,okyanus ve denizlerin seviyesi artacak.Okyanus ve denizlerden daha fazla su buharlaşacak ve dünya daha nemli olacaktır.Bu da yağışların artmasına neden olacaktır. Çok yağış olan yerlerde hızlı yağışlardan dolayı akarsuyun debisi artacak; az yağış alan yerlerde su kaynaklarının yetersizliği ortaya çıkacaktır. Okyanus ve Deniz suyu sıcaklıklarında artışlar meydana gelecektir. Atmosfer bulunan sera gazlarının artışının sonucu olarak oluşacak asit yağmurlarıyla içilebilir su oranlarında ciddi azalmalar olacaktır.Sıcaklık artışı sonucu terleme ve buharlaşmanın artması ve gerekse yağışlardaki azalma ve yağış rejimindeki değişiklikler bir çok bölgede kuraklık riskini arttıracaktır.Deniz seviyesindeki artışlar nedeniyle kıyılarda tuzlu su, yer altı sularına karıştığında kıyı kesimlerinde canlılar için gerekli olan tatlı su kaynakları kaybedilecektir
ORMANLAR: Küresel ısınma sonucu yağışların azalması, sıcaklık ortalamaların yükselmesi, kuraklık şiddetinin artması hem orman yangınlarını tetikleyecek hem de mevcut orman alanlarının yayılışını azalmasına ve kendini yenileyebilmesine engel olacaktır. Ormanlar içerisindeki biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilenecek ve bu canlılar bir noktadan sonra yaşam alanlarını ya terk etmek zorunda kalacak ya da öleceklerdir.
KIYILAR: Isınmayla birlikte buzullar eriyecek,okyanus ve denizlerin seviyesi artacak.Deniz seviyesinde görülecek gelecek 100 cm’lik yükselme Hollanda’nın %6’sının, Bangladeş’in %17,5’inin ve birçok adanın ya tümünün ya da büyük bölümünün sular altında kalmasına yol açacaktır. Denizlerdeki yükselme kıyı ekosistemlerinde büyük değişiklikler yaratacak, denizlere yakın alçak düzlüklerde yeni bataklıklar meydana gelecektir.Denizlerin karalar üzerinde ilerlemesi ile oluşacak arazi kayıplarının yanında kıyı erozyonlarında da artışlar görülecektir. Deniz suyu seviyesinin artması akarsu ağızlarında bu tuzlu suların tatlı sularla birleşmesi tatlı su rezervini olumsuz etkiler.Yine deniz seviyesine yakın olan yerleşme alanlarında bölgelerin boşaltılmasına yol açacak .Kıyı çizgisinin değişmesi bu alanlarda bulunan canlıların yaşam alanlarının değişmesine sebep olacak.Deniz seviyesinde meydana gelebilecek bir cm lik yükselme erozyona bağlı olarak kumluk kıyı şeritlerinde 1 m genişliğinde bir geri çekilmeye sebep olacak.Kıyı bölgelerde özellikle deniz ticaretinin geliştiği bölgeler için olumsuz sonuçları doğuracak şeklinde değerlendirilebilir. Deniz seviyesinde meydana gelecek her 1 cm yükselme, erozyona bağlı olarak kumluk kıyı şeritlerinde 1 metre genişliğinde yatay bir geri çekilmeye yol açabilir.
Tuzlu su, tatlı su akiferlerine karıştığında kıyı kesimlerinde canlılar için gerekli olan tatlı su kaynakları kaybedilecektir.
BİTKİ VE HAYVAN TÜRLERİNİN YAŞAM ALANLARI: Küresel ısınma sonucu bazı bitki ve hayvan türlerinde aşırı artış veya azalış olabilir.Bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanları değişecek.Bazı türlerin yaşam alanları genişlerken,bazı türlerin yaşam alanları daralacak. Küresel ısınmanın etkisiyle hayvanlar ve bitkiler kutuplara ve üst dağlık kesimlere yüksek rakımlara doğru göç edeceklerdir. Ancak, bu göç yollarını tıkayan kentler ya da tarım arazileri ile karşılaşan ve bunları aşamayan bitki türlerinin nesilleri tükenecektir.
Yorumlar
Yorum Gönder