SAYFA 52-53 DEĞERLENDİRME SORULARININ CEVAPLARI LİSE COĞRAFYA 10.SINIF KİTABI
Kavramlar: Yer altı suyu, akarsu, göl, okyanus Yukarıdaki kavramları şemadaki kutulara yerleştiriniz.
Yer kabuğundaki büyük çanaklarda oluşur
OKYANUS
Yeryüzündeki vadi içlerinde akar
AKARSULAR
Kara içlerindeki çukur alanlarda oluşur
GÖLLER
Yeraltındaki tabakaların içlerinde oluşur
YERALTI SULARI
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1.Yeryüzündeki sular hangi kaynaklardan beslenir?
YAĞIŞLAR, KAR VE BUZ ERİMELERİ, GÖLDEN ÇIKAN SULAR, YERALTI SULARI
2.Yer altı suyu bakımından zengin olan alanlar hangileridir? Bu alanları, yer şekilleri ve iklim koşulları bakımından değerlendiriniz.
YAĞIŞIN FAZLA OLDUĞU , GEÇİRİMLİ TABAKALARIN BULUNDUĞU , EĞİMİ AZ OLAN ALANLARDIR. YERALTI SUYUNUN VARLIĞI ÖNCELİKLE İKLİM KOŞULLARININ YAĞILI OLMASI İLE İLGİLİDİR. AYRICA DÜZ ALANLARDA DA YERALTI SUYUNUN BİRİKMESİ DAHA KOLAYDIR.
3.Göl sularının farklı kimyasal özelliklere sahip olmasının nedenlerini belirtiniz.
İklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.
4.Toprak oluşumunda etkili olan faktörler nelerdir?
İKLİM KOŞULLARI, ANA KAYANIN ETKİSİ, ZAMANIN ETKİSİ, YERŞEKİLLERİNİN ETKİSİ VE CANLILAR VE BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN ETKİSİDİR.
5.Canlıların toprak oluşumuna olan etkilerini açıklayınız.
Bitkiler köklerinden çıkan asitlerle ana materyalin giderek daha fazla ayrışmasını sağlar
Bitki artıkları humusa dönüşüp toprağa karışır ve toprağı humus bakımından zenginleştirir.
Toprak yüzeyine düşen dal, yaprak ve meyve gibi bitki kalıntıları mikroorganizmalar tarafından parçalanarak humusa dönüştürülür. Bu humus, toprak canlıları sayesinde toprağa karışır.
Tavşan, tarla faresi ve köstebek humusça zengin üst toprağı derinlere taşır. Bu canlılar, derinlerdeki toprağı ise yüzeye çıkarmak gibi önemli bir karıştırma görevi de yaparlar.
6.Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bitki örtüsünün kuşaklar şeklinde değişiklik göstermesinin nedenlerini belirleyiniz.
EKVATORDAN KUTUPLARA DOĞRU GİDİLDİKÇE GÜNEŞ IŞINLARININ GELİŞ AÇISININ KÜÇÜLMESİ NEDENİYLE SICAKLIK AZALIR. SICAKLIĞIN AZALMASINA BAĞLI OLARAK BİTKİ ÖRTÜSÜ GENİŞ YAPRAKLI ORMAN,KARIŞIK ORMAN,İĞNE YAPRAKLI ORMAN VE TUNDRA ŞEKLİNDE KUŞAKLAR OLUŞTURUR.SICAKLIK AZALDIKÇA BİTKİ ÖRTÜSÜ GENİŞ YAPRAKLI ORMAN,KARIŞIK ORMAN,İĞNE YAPRAKLI ORMAN VE TUNDRA ŞEKLİNDE DEĞİŞİME UĞRAR.
7.Bitki örtüsü benzer olan iki farklı bölgede başka hangi özelliklerin benzer olduğu söylenebilir?
ÖNCELİKLE İKLİM ÖZELLİKLERİ, SONRA TOPRAK ÖZELLİKLERİ VE YER ŞEKLİ ÖZELLİKLERİNİN BENZER OLDUĞU SÖYLENEBİLİR.
8.Kuzey Yarım Küre’de, dağların güneye bakan yamaçlarında ormanın üst sınırı daha yüksektir.
Neden?
Kuzey Yarım Küre’de, dağların güneye bakan yamaçları ekvatora dönük olduğu için güneş ışınlarını doğrudan alır ve bu nedenle daha sıcaktır.Güneye bakan yamaçlar daha sıcak olduğu için orman üst sınırı daha yüksektedir. (BAKI ETKİSİ)
9.Çöllerin bazı kesimlerinde hurma ve palmiye gibi ağaçların yetişmesi, vaha denilen yerlerin bulunması nasıl açıklanabilir?
VAHA DEDİĞİMİZ ALANLAR ÇÖLLERDE YERALTI SUYU SEVİYESİNİN YÜKSEK OLDUĞU ALANLARDIR.BU ALANLARDA BİTKİLER YAĞIŞLARLA ALAMADIKLARI SUYA YER ALTINDAN KÖKLERİYLE ULAŞABİLİRLER.BU NEDENLE BU ALANLARDA HURMA VE PALMİYE GİBİ AĞAÇLAR YETİŞEBİLİR.
Aşağıdaki çümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.
1.Yeryüzündeki su kaynakları DÜZENLİ bir dağılış göstermez.
2.Su kaynakları YER ALTI ve YER ÜSÜTÜ suları olmak üzere ikiye ayrılır.
3.Yeryüzündeki suları birbirine bağlayan önemli su kaynağı SU DÖNGÜSÜDÜR - YAĞIŞLARDIR.
4.Sularını bir ayak (gideğen) yardımıyla dışarıya boşaltan göllerin suları TATLI olur.
5.Kimyasal ayrışmanın olabilmesi için ortamda SUYUN bulunması gerekir.
6.Eğimli yamaçlarda toprak kalınlığı EROZYON - YERÇEKİMİ nedeniyle azdır.
7.Yeryüzünde en hızlı toprak oluşumu NEMLİ ve SICAK iklim bölgelerindedir.
8.Makiler,YIL BOYUNCA yeşil kalan çalılardır.
9.Bitkilerin yetişme şartlarını İKLİM , YER ŞEKİLLERİ , TOPRAK ÖZELLİKLERİ belirler.
10.Sıcaklığın arttığı dönemde toprağın üst kısmının ayrışarak bataklıkların oluştuğu yerlerde ortaya çıkan ot topluluklarına TUNDRA denir.
11.Orta kuşakta görülen ormanlar GENİŞ ve İĞNE yapraklı ağaçlardan oluşur.
12.Tropikal iklim bölgesinde, yaz yağışlarıyla yeşeren yüksek boylu ot topluluklarına SAVAN denir.
Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını yanlarındaki kutucukları işaretleyerek (x) belirtiniz. D Y
1.Yeryüzünde en geniş alanı kaplayan su kaynağı okyanuslardır.D
2.Baraj gölleri doğal heyelan sonucu meydana gelir.Y
3.Yeryüzündeki göllerin suları benzer kimyasal özelliklere sahip değildir.D
4.Yeryüzündeki tatlı su kaynakları sınırlıdır.D
5.Yer altı suları tabakaların en zayıf olduğu yerlerden çıkar.D
6.Toprak oluşumu oldukça uzun zaman almaktadır.D
7.Sıcaklık farklarının yüksek olduğu yerlerde kimyasal ayrışma yaygındır.Y
8.Sert kayaçlar parçalanmadığı için, toprak sadece yumuşak kayaçlardan oluşur.Y
9.Yeryüzünde farklı toprak tiplerinin oluşması, toprak oluşum sürecinde etkili olan faktörlerin farklı olması ile ilgilidir.D
10.Aynı ana kaya üzerinde her yerde aynı tip topraklar oluşur.Y
11.Ekvatoral yağmur ormanlarında orman altı bitki örtüsü zengindir.D
12.Bir bölgede bitki örtüsünün çeşitli olması, değişik iklim tiplerinin görüldüğünü kanıtlar.D
13.Step (bozkır) yaz mevsiminde yeşillenen, yağışsız geçen kış mevsiminde sararıp kuruyan ot topluluklarından oluşan bitki örtüsüdür.Y
14.Muson ikliminin görüldüğü yerlerde bitki örtüsü iğne yapraklı gür ormanlardır.Y
15.Tayga ormanları iğne yapraklı ağaçlardan oluşur.D
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. I. bölge : Dağ çayırları İğne yapraklı orman Karma orman Bozkır
II. bölge : Dağ çayırları İğne yapraklı orman Karma orman Yayvan (geniş) yapraklı orman
Yukarıda iki farklı bölgede bitkilerin yükseltiye göre oluşturduğu katlar verilmiştir. I. bölgenin en alt kesiminde bozkırların yer alması aşağıdakilerden hangisinin sonucu olabilir?
A) Deniz etkisine açık olmasının B) Yaz sıcaklıklarının düşük olmasının
C) Buharlaşmanın az olmasının D) Nemliliğin düşük olmasının+
E) Termik alçak basınç alanında bulunmasının
2.Bitki türlerinin yeryüzüne dağılışında yer şekillerinin büyük payı vardır. Karalar aynı yükseklikte ve engebesiz olsaydı bitki topluluklarının dağılımında aşağıdaki durumlardan hangisi ortaya çıkardı?
A) Yeryüzünde tek tür bitki bulunurdu. B) Bitkiler yalnızca deniz kıyılarına toplanırdı.
C) Tropikal bitki türleri bütün enlemlere yayılırdı. D) Bitki türleri aralıksız kuşaklar oluştururdu. +
E) Bitki türlerinin dağılımı değişmezdi.
Kavramlar: Yer altı suyu, akarsu, göl, okyanus Yukarıdaki kavramları şemadaki kutulara yerleştiriniz.
Yer kabuğundaki büyük çanaklarda oluşur
OKYANUS
Yeryüzündeki vadi içlerinde akar
AKARSULAR
Kara içlerindeki çukur alanlarda oluşur
GÖLLER
Yeraltındaki tabakaların içlerinde oluşur
YERALTI SULARI
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1.Yeryüzündeki sular hangi kaynaklardan beslenir?
YAĞIŞLAR, KAR VE BUZ ERİMELERİ, GÖLDEN ÇIKAN SULAR, YERALTI SULARI
2.Yer altı suyu bakımından zengin olan alanlar hangileridir? Bu alanları, yer şekilleri ve iklim koşulları bakımından değerlendiriniz.
YAĞIŞIN FAZLA OLDUĞU , GEÇİRİMLİ TABAKALARIN BULUNDUĞU , EĞİMİ AZ OLAN ALANLARDIR. YERALTI SUYUNUN VARLIĞI ÖNCELİKLE İKLİM KOŞULLARININ YAĞILI OLMASI İLE İLGİLİDİR. AYRICA DÜZ ALANLARDA DA YERALTI SUYUNUN BİRİKMESİ DAHA KOLAYDIR.
3.Göl sularının farklı kimyasal özelliklere sahip olmasının nedenlerini belirtiniz.
İklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.
4.Toprak oluşumunda etkili olan faktörler nelerdir?
İKLİM KOŞULLARI, ANA KAYANIN ETKİSİ, ZAMANIN ETKİSİ, YERŞEKİLLERİNİN ETKİSİ VE CANLILAR VE BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN ETKİSİDİR.
5.Canlıların toprak oluşumuna olan etkilerini açıklayınız.
Bitkiler köklerinden çıkan asitlerle ana materyalin giderek daha fazla ayrışmasını sağlar
Bitki artıkları humusa dönüşüp toprağa karışır ve toprağı humus bakımından zenginleştirir.
Toprak yüzeyine düşen dal, yaprak ve meyve gibi bitki kalıntıları mikroorganizmalar tarafından parçalanarak humusa dönüştürülür. Bu humus, toprak canlıları sayesinde toprağa karışır.
Tavşan, tarla faresi ve köstebek humusça zengin üst toprağı derinlere taşır. Bu canlılar, derinlerdeki toprağı ise yüzeye çıkarmak gibi önemli bir karıştırma görevi de yaparlar.
6.Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe bitki örtüsünün kuşaklar şeklinde değişiklik göstermesinin nedenlerini belirleyiniz.
EKVATORDAN KUTUPLARA DOĞRU GİDİLDİKÇE GÜNEŞ IŞINLARININ GELİŞ AÇISININ KÜÇÜLMESİ NEDENİYLE SICAKLIK AZALIR. SICAKLIĞIN AZALMASINA BAĞLI OLARAK BİTKİ ÖRTÜSÜ GENİŞ YAPRAKLI ORMAN,KARIŞIK ORMAN,İĞNE YAPRAKLI ORMAN VE TUNDRA ŞEKLİNDE KUŞAKLAR OLUŞTURUR.SICAKLIK AZALDIKÇA BİTKİ ÖRTÜSÜ GENİŞ YAPRAKLI ORMAN,KARIŞIK ORMAN,İĞNE YAPRAKLI ORMAN VE TUNDRA ŞEKLİNDE DEĞİŞİME UĞRAR.
7.Bitki örtüsü benzer olan iki farklı bölgede başka hangi özelliklerin benzer olduğu söylenebilir?
ÖNCELİKLE İKLİM ÖZELLİKLERİ, SONRA TOPRAK ÖZELLİKLERİ VE YER ŞEKLİ ÖZELLİKLERİNİN BENZER OLDUĞU SÖYLENEBİLİR.
8.Kuzey Yarım Küre’de, dağların güneye bakan yamaçlarında ormanın üst sınırı daha yüksektir.
Neden?
Kuzey Yarım Küre’de, dağların güneye bakan yamaçları ekvatora dönük olduğu için güneş ışınlarını doğrudan alır ve bu nedenle daha sıcaktır.Güneye bakan yamaçlar daha sıcak olduğu için orman üst sınırı daha yüksektedir. (BAKI ETKİSİ)
9.Çöllerin bazı kesimlerinde hurma ve palmiye gibi ağaçların yetişmesi, vaha denilen yerlerin bulunması nasıl açıklanabilir?
VAHA DEDİĞİMİZ ALANLAR ÇÖLLERDE YERALTI SUYU SEVİYESİNİN YÜKSEK OLDUĞU ALANLARDIR.BU ALANLARDA BİTKİLER YAĞIŞLARLA ALAMADIKLARI SUYA YER ALTINDAN KÖKLERİYLE ULAŞABİLİRLER.BU NEDENLE BU ALANLARDA HURMA VE PALMİYE GİBİ AĞAÇLAR YETİŞEBİLİR.
Aşağıdaki çümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.
1.Yeryüzündeki su kaynakları DÜZENLİ bir dağılış göstermez.
2.Su kaynakları YER ALTI ve YER ÜSÜTÜ suları olmak üzere ikiye ayrılır.
3.Yeryüzündeki suları birbirine bağlayan önemli su kaynağı SU DÖNGÜSÜDÜR - YAĞIŞLARDIR.
4.Sularını bir ayak (gideğen) yardımıyla dışarıya boşaltan göllerin suları TATLI olur.
5.Kimyasal ayrışmanın olabilmesi için ortamda SUYUN bulunması gerekir.
6.Eğimli yamaçlarda toprak kalınlığı EROZYON - YERÇEKİMİ nedeniyle azdır.
7.Yeryüzünde en hızlı toprak oluşumu NEMLİ ve SICAK iklim bölgelerindedir.
8.Makiler,YIL BOYUNCA yeşil kalan çalılardır.
9.Bitkilerin yetişme şartlarını İKLİM , YER ŞEKİLLERİ , TOPRAK ÖZELLİKLERİ belirler.
10.Sıcaklığın arttığı dönemde toprağın üst kısmının ayrışarak bataklıkların oluştuğu yerlerde ortaya çıkan ot topluluklarına TUNDRA denir.
11.Orta kuşakta görülen ormanlar GENİŞ ve İĞNE yapraklı ağaçlardan oluşur.
12.Tropikal iklim bölgesinde, yaz yağışlarıyla yeşeren yüksek boylu ot topluluklarına SAVAN denir.
Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını yanlarındaki kutucukları işaretleyerek (x) belirtiniz. D Y
1.Yeryüzünde en geniş alanı kaplayan su kaynağı okyanuslardır.D
2.Baraj gölleri doğal heyelan sonucu meydana gelir.Y
3.Yeryüzündeki göllerin suları benzer kimyasal özelliklere sahip değildir.D
4.Yeryüzündeki tatlı su kaynakları sınırlıdır.D
5.Yer altı suları tabakaların en zayıf olduğu yerlerden çıkar.D
6.Toprak oluşumu oldukça uzun zaman almaktadır.D
7.Sıcaklık farklarının yüksek olduğu yerlerde kimyasal ayrışma yaygındır.Y
8.Sert kayaçlar parçalanmadığı için, toprak sadece yumuşak kayaçlardan oluşur.Y
9.Yeryüzünde farklı toprak tiplerinin oluşması, toprak oluşum sürecinde etkili olan faktörlerin farklı olması ile ilgilidir.D
10.Aynı ana kaya üzerinde her yerde aynı tip topraklar oluşur.Y
11.Ekvatoral yağmur ormanlarında orman altı bitki örtüsü zengindir.D
12.Bir bölgede bitki örtüsünün çeşitli olması, değişik iklim tiplerinin görüldüğünü kanıtlar.D
13.Step (bozkır) yaz mevsiminde yeşillenen, yağışsız geçen kış mevsiminde sararıp kuruyan ot topluluklarından oluşan bitki örtüsüdür.Y
14.Muson ikliminin görüldüğü yerlerde bitki örtüsü iğne yapraklı gür ormanlardır.Y
15.Tayga ormanları iğne yapraklı ağaçlardan oluşur.D
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. I. bölge : Dağ çayırları İğne yapraklı orman Karma orman Bozkır
II. bölge : Dağ çayırları İğne yapraklı orman Karma orman Yayvan (geniş) yapraklı orman
Yukarıda iki farklı bölgede bitkilerin yükseltiye göre oluşturduğu katlar verilmiştir. I. bölgenin en alt kesiminde bozkırların yer alması aşağıdakilerden hangisinin sonucu olabilir?
A) Deniz etkisine açık olmasının B) Yaz sıcaklıklarının düşük olmasının
C) Buharlaşmanın az olmasının D) Nemliliğin düşük olmasının+
E) Termik alçak basınç alanında bulunmasının
2.Bitki türlerinin yeryüzüne dağılışında yer şekillerinin büyük payı vardır. Karalar aynı yükseklikte ve engebesiz olsaydı bitki topluluklarının dağılımında aşağıdaki durumlardan hangisi ortaya çıkardı?
A) Yeryüzünde tek tür bitki bulunurdu. B) Bitkiler yalnızca deniz kıyılarına toplanırdı.
C) Tropikal bitki türleri bütün enlemlere yayılırdı. D) Bitki türleri aralıksız kuşaklar oluştururdu. +
E) Bitki türlerinin dağılımı değişmezdi.
Yorumlar
Yorum Gönder