ETKİNLİK SAYFA 50 LİSE COĞRAFYA 9.SINIF KİTABI
HAVA DURUMU VE İKLİM
HABER KÖŞESİ
Yarın Muğla ilinde 40°C civarında bir sıcaklık beklenmektedir. Bu sıcaklığın mevsim normallerinin birkaç santigrat derece üzerinde olduğu bildirildi. Yüksek sıcaklıktan dolayı orman yangınları çıkabilir. Bu nedenle, vatandaşların orman yangınlarını 177 numaralı telefona bildirmeleri gerekmektedir. Ayrıca meteoroloji uzmanları 12.00 ile 15.00 saatleri arasında vatandaşların denize girmemeleri ve mecbur kalmadıkça sokağa çıkmamaları konusunda önemli uyarılarda bulundular. Uzmanlar, sıcakların vücudun aşırı su kaybetmesine yol açtığını ve sağlık sorunları yaşamamak için bol sıvı tüketilmesi gerektiğini belirttiler. Yüksek sıcaklıkların hafta sonuna kadar devam edeceği, hafta sonundan itibaren sıcaklık değerlerinin mevsim normallerine döneceği açıklandı.
(Basından, 2005)
OKUMA METNİ
Ben Van’ın bir köyünde öğretmenlik yapıyorum. Köye eylül ayının başında geldiğimde her şeyin memleketim olan İzmir'den çok farklı olduğunu gördüm. Nerede bizim mandalina, zeytin ve incir ağaçları… Bu vakitte bizim oralarda bağ bozumu vardır. Buradaki tarlalarda ise buğday ve bazı sebzeleri görebiliyorum. Şimdi herkes harıl harıl yaklaşmakta olan kış için yakacak toplama ve depolama işi ile uğraşıyor. Söylediklerine göre her yıl kasım ayı gibi yağan kar, yaklaşık 6 ay yerde kalıyormuş. Oysa biz İzmir'de ılık geçen bir sonbaharın ardından yağmurun yüzünü gösterdiği kışı çok üşümeden geçirirdik. Şimdi ise buradayım ve sonbaharın başı olmasına rağmen havalar oldukça soğuk. Yanımdaki yaşlı amca gülüyor, üşüdüğümü fark ederek "Buranın kışı uzun sürer. Sen biraz daha kömür al. Yoksa yaza kadar çok üşürsün." diyor. "Buralarda ilkbahar da serin geçer. Yaz başında havalar ancak ısınır." diye de ekliyor. Ben biraz da hayal kırıklığı ile "Nasıl bu kadar emin olabiliyorsun?" diyorum. Yaşlı amca "Tecrübe evladım. Yıllardır biz burada yaşıyoruz." cevabını veriyor.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki haber ve okuma metninden yararlanarak tartışıp cevaplandırınız.
1.Metinlerden hangisinde hava durumu, hangisinde iklim özellikleri belirtilmiştir?
I. Metinde hava durumu , II. Metinde iklim özellikleri belirtilmiştir.
2.İklimin yaşantınızı nasıl etkilediğini açıklayınız.
İklim; Yaşadığımız yerdeki doğal bitki örtüsünü, akarsuların özelliklerini, insanların yaşam tarzlarını, geçim kaynaklarını, beslenme durumunu, yaptıkları kış hazırlıklarını, konut tiplerini, ekonomik etkinliklerin türünü etkiler.
3.Hava durumunun günlük yaşantınızı nasıl etkilediğini açıklayınız.
Hava durumu günlük yaşamda giyeceğimiz kıyafet, yola çıkarken yanımıza almamız gereken eşya ( Şemsiye, zincir, çekme halatı,) gün içinde meydana gelecek aşırı sıcaklar halsiz kalma, sıcaklık çarpması gibi sağlık sorunları veya anormal soğukların yol açtığı don olayları gibi Zaralar verebilmekte ancak bu özellikler kısa süreli olduğu için uzun bir zaman boyunca insanların yaşamlarını aynı şekilde etkilememektedir.
4.Metinlerden yararlanarak hava durumu ve iklim arasındaki farkı belirtiniz.
İklim geniş sahalarda (ör. Akdeniz havzası), uzun yıllar boyunca (30-40 yıl) aynı kalan ortalama hava hali iken; hava durumu dar bir alanda (ör. İstanbul-Kadıköy), kısa sürede (bir iki saat) değişen atmosfer olaylarıdır.
İklimde bir kararlılık söz konusu iken, hava durumu gün ve saat içerisinde değişme gösterir.
5.Size bir tanıtım broşürü hazırlama görevi verilseydi yaşadığınız yerin iklimini nasıl tanıtırdınız?
ÜLKEMİZDEKİ İKLİM TİPLERİNE GÖRE YAŞADIĞIMIZ YERİN İKLİMİNİ BULUP YAZALIM;
Akdeniz İklimi
Yıllık ortalama sıcaklık 18° C’ tur. En sıcak ay ortalaması 28 - 30° C, en soğuk ay ortalaması 10° C kadardır. Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Ortalama 600-1000 mm arasındadır. Yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları yağışlıdır. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür. Karakteristik bitki örtüsü, kızılcam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir. Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur ağaçlardır. Akdeniz ikliminde yağışın az çok yeterli olduğu orta yükseklikteki yamaçlarda iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar (Kızılcam, sarıçam, karaçam ormanları gibi) yer alır.
KARADENİZ İKLİMİ
En sıcak ay ortalaması 25 °C, en soğuk ay ortalaması 5-6 °C’tur. Yıllık ortalama sıcaklık ise 15 °C kadardır. Yıllık sıcaklık farkları 10 - 15 °C’u geçmez. Her mevsim yağışlıdır. Nemlilik fazla olduğu için yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır. En fazla yağış sonbaharda, en az yağış ilk baharda görülür. Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir. Bitki örtüsü kışın yaprağını döken yayvan yapraklı ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde gür çayırlar bulunur.
KARASAL İKLİM
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir.Yıllık sıcaklık farkı 15 - 30°C’dir. Yıllık yağış miktarı 300 - 500 mm’dir.
En yağışlı mevsim ilkbahardır.Don olayı sık görülür. Bitki Örtüsü;İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır. Bunlara bozkır denir. Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür.
HAVA DURUMU VE İKLİM
HABER KÖŞESİ
Yarın Muğla ilinde 40°C civarında bir sıcaklık beklenmektedir. Bu sıcaklığın mevsim normallerinin birkaç santigrat derece üzerinde olduğu bildirildi. Yüksek sıcaklıktan dolayı orman yangınları çıkabilir. Bu nedenle, vatandaşların orman yangınlarını 177 numaralı telefona bildirmeleri gerekmektedir. Ayrıca meteoroloji uzmanları 12.00 ile 15.00 saatleri arasında vatandaşların denize girmemeleri ve mecbur kalmadıkça sokağa çıkmamaları konusunda önemli uyarılarda bulundular. Uzmanlar, sıcakların vücudun aşırı su kaybetmesine yol açtığını ve sağlık sorunları yaşamamak için bol sıvı tüketilmesi gerektiğini belirttiler. Yüksek sıcaklıkların hafta sonuna kadar devam edeceği, hafta sonundan itibaren sıcaklık değerlerinin mevsim normallerine döneceği açıklandı.
(Basından, 2005)
OKUMA METNİ
Ben Van’ın bir köyünde öğretmenlik yapıyorum. Köye eylül ayının başında geldiğimde her şeyin memleketim olan İzmir'den çok farklı olduğunu gördüm. Nerede bizim mandalina, zeytin ve incir ağaçları… Bu vakitte bizim oralarda bağ bozumu vardır. Buradaki tarlalarda ise buğday ve bazı sebzeleri görebiliyorum. Şimdi herkes harıl harıl yaklaşmakta olan kış için yakacak toplama ve depolama işi ile uğraşıyor. Söylediklerine göre her yıl kasım ayı gibi yağan kar, yaklaşık 6 ay yerde kalıyormuş. Oysa biz İzmir'de ılık geçen bir sonbaharın ardından yağmurun yüzünü gösterdiği kışı çok üşümeden geçirirdik. Şimdi ise buradayım ve sonbaharın başı olmasına rağmen havalar oldukça soğuk. Yanımdaki yaşlı amca gülüyor, üşüdüğümü fark ederek "Buranın kışı uzun sürer. Sen biraz daha kömür al. Yoksa yaza kadar çok üşürsün." diyor. "Buralarda ilkbahar da serin geçer. Yaz başında havalar ancak ısınır." diye de ekliyor. Ben biraz da hayal kırıklığı ile "Nasıl bu kadar emin olabiliyorsun?" diyorum. Yaşlı amca "Tecrübe evladım. Yıllardır biz burada yaşıyoruz." cevabını veriyor.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki haber ve okuma metninden yararlanarak tartışıp cevaplandırınız.
1.Metinlerden hangisinde hava durumu, hangisinde iklim özellikleri belirtilmiştir?
I. Metinde hava durumu , II. Metinde iklim özellikleri belirtilmiştir.
2.İklimin yaşantınızı nasıl etkilediğini açıklayınız.
İklim; Yaşadığımız yerdeki doğal bitki örtüsünü, akarsuların özelliklerini, insanların yaşam tarzlarını, geçim kaynaklarını, beslenme durumunu, yaptıkları kış hazırlıklarını, konut tiplerini, ekonomik etkinliklerin türünü etkiler.
3.Hava durumunun günlük yaşantınızı nasıl etkilediğini açıklayınız.
Hava durumu günlük yaşamda giyeceğimiz kıyafet, yola çıkarken yanımıza almamız gereken eşya ( Şemsiye, zincir, çekme halatı,) gün içinde meydana gelecek aşırı sıcaklar halsiz kalma, sıcaklık çarpması gibi sağlık sorunları veya anormal soğukların yol açtığı don olayları gibi Zaralar verebilmekte ancak bu özellikler kısa süreli olduğu için uzun bir zaman boyunca insanların yaşamlarını aynı şekilde etkilememektedir.
4.Metinlerden yararlanarak hava durumu ve iklim arasındaki farkı belirtiniz.
İklim geniş sahalarda (ör. Akdeniz havzası), uzun yıllar boyunca (30-40 yıl) aynı kalan ortalama hava hali iken; hava durumu dar bir alanda (ör. İstanbul-Kadıköy), kısa sürede (bir iki saat) değişen atmosfer olaylarıdır.
İklimde bir kararlılık söz konusu iken, hava durumu gün ve saat içerisinde değişme gösterir.
5.Size bir tanıtım broşürü hazırlama görevi verilseydi yaşadığınız yerin iklimini nasıl tanıtırdınız?
ÜLKEMİZDEKİ İKLİM TİPLERİNE GÖRE YAŞADIĞIMIZ YERİN İKLİMİNİ BULUP YAZALIM;
Akdeniz İklimi
Yıllık ortalama sıcaklık 18° C’ tur. En sıcak ay ortalaması 28 - 30° C, en soğuk ay ortalaması 10° C kadardır. Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir. Ortalama 600-1000 mm arasındadır. Yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları yağışlıdır. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür. Karakteristik bitki örtüsü, kızılcam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir. Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur ağaçlardır. Akdeniz ikliminde yağışın az çok yeterli olduğu orta yükseklikteki yamaçlarda iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar (Kızılcam, sarıçam, karaçam ormanları gibi) yer alır.
KARADENİZ İKLİMİ
En sıcak ay ortalaması 25 °C, en soğuk ay ortalaması 5-6 °C’tur. Yıllık ortalama sıcaklık ise 15 °C kadardır. Yıllık sıcaklık farkları 10 - 15 °C’u geçmez. Her mevsim yağışlıdır. Nemlilik fazla olduğu için yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır. En fazla yağış sonbaharda, en az yağış ilk baharda görülür. Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir. Bitki örtüsü kışın yaprağını döken yayvan yapraklı ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde gür çayırlar bulunur.
KARASAL İKLİM
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir.Yıllık sıcaklık farkı 15 - 30°C’dir. Yıllık yağış miktarı 300 - 500 mm’dir.
En yağışlı mevsim ilkbahardır.Don olayı sık görülür. Bitki Örtüsü;İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır. Bunlara bozkır denir. Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür.
Yorumlar
Yorum Gönder