ETKİNLİK SAYFA 167 LİSE COĞRAFYA 9.SINIF KİTABI

ETKİNLİK SAYFA 167 LİSE COĞRAFYA 9.SINIF KİTABI
Aşağıdaki haritaya bakarak soruları cevaplayınız.

1.Karadeniz ve Toros Dağları olmasaydı ülkemizin ikliminde hangi değişiklikler olurdu?
Bu dağlar deniz etkisini iç kesimlere sokmayarak kıyılara nem ve sıcaklık yönünden olumlu etki ederken, dağların gerisinde iç kesimlerde kurak alanların oluşmasına neden olmuştur. Dolayısıyla kıyıya paralel uzanan dağlar bu etkisiyle kıyıda denizel, iç kesimlerde karasal iklimlerin oluşmasına neden olmaktadır.
Bu dağlardan Kuzey Anadolu dağları olmasaydı Karadeniz iklimi olmazdı. Deniz etkisi iç kısımlara daha fazla girerdi. Karasal etkiler kıyılara daha fazla etki yapardı. Kıyılarda ki ılıman şartlar daha az olurdu. İç kesimler daha fazla yağış alırdı.

Kuzey Anadolu ve Toros dağları kutupsal ve tropikal hava kütlelerinin hareket yönlerine dik bir biçimde ve kıyıya paralel uzanır. Denizi geçerken nemle yüklenen hava kütleleri bu dağlarla karşılaştığında yükselir ve yoğunlaşarak içindeki nemi bu dağların denize bakan yamaçlarında bırakır. Yani Kuzey Anadolu dağlarının Kuzey yamaçları, Torosların Güney yamaçları iç kesimlere göre daha fazla yağış alır. Yine Kuzey Anadolu dağları ve Toroslar sıcaklığı da etkiler. Kışın iç bölgelerdeki soğuk havaların kıyılara inmesini engelleyerek kıyıya olumlu etki yaparlar. ( Fön)  Toroslar kışın tropikal havanın iç kısımlara, iç kısımlardaki kutupsal havanın da Güney kıyılara geçmesini engeller. Bu nedenle kışın iç kısımlar biraz daha soğuk, Güney kıyılar biraz daha sıcaktır. Toroslarda yaz aylarında Kuzeybatıdan sokulan hava kütleleri, Torosları aşarak Güney yamaçlarda fön olarak eser. Bazen yazın serin Akdeniz’den sıcak iç bölgelere giden havalar Torosları aşıp iç bölgelere fön oluşturur. ( Bakır sattıran rüzgârlar).  Böyle zamanlarda orman yangınlarını kolaylaştıran aşırı kurak sıcaklar hâkim olur.
Kışın Doğu Anadolu üzerindeki soğuk hava bazen Doğu Karadeniz dağlarını aşarak kıyıya doğru fön şeklinde eser  ( Kar yutan rüzgâr).Bu sayede Doğu Karadeniz kıyılarında kışın sıcaklık yükselir. (Bazen 20º C yi bulur).
Dağların ve yer şekillerinin uzanışı rüzgârı da etkiler. Bu etki Marmara, Kuzey Anadolu ve Toros dağlarında daha belirgindir. Marmara’da boğazların hava kütlelerini kanalize eden birer koridor olmaları nedeniyle buralarda hâkim rüzgâr yönü Kuzeydoğu -Güneybatı doğrultusundadır.

2.Ülkemizi çevreleyen denizler olmasaydı iklim özelliklerinde ne tür değişiklikler olurdu?
Atlas Okyanusundan nemli gelen havalar ülkemize giremez, ülkemizin iklimi İran’ın ikliminden farklı olmazdı.Akdeniz ve Karadeniz iklimi görülmezdi. Yağış daha az, günlük ve yıllık sıcaklıklar fazla, ortalama sıcaklıklar düşük olurdu. Denizlerin etkilerinden biri de ülkemiz iklimini ılımanlaştırmasıdır.

ETKİNLİK SAYFA 167 LİSE COĞRAFYA 9.SINIF KİTABI
Aşağıdaki tabloda, Türkiye’nin iklimi üzerinde etkili olan faktörleri işaretleyiniz.

Enlem faktörü Etkilidir.Çünkü;

Yer şekilleri Etkilidir.Çünkü;
Ülkemizde farklı iklim tiplerinin görülmesinde yer şekillerinin etkisi büyüktür. Türkiye ortalama yükseltisi fazla olan bir ülkedir. Ayrıca sadece bölgeler arasında değil, çok kısa mesafelerde bile büyük yükselti farkı vardır. İklim değişikliklerine neden olan yer şekilleri; yükselti, dağların uzanışı, bakı ve eğim faktörleridir.

Yükselti Etkilidir.Çünkü;
ÜLKEMİZDE BATIDAN DOĞUYA DOĞRU GİDİLDİKÇE YÜKSELTİNİN ARTMASINA BAĞLI OLARAK SICAKLIK AZALIR.

Denizlere göre konum Etkilidir.Çünkü;
ETRAFIMIZDAKİ DENİZLER ÜLKEMİZ KIYILARININ DAHA ILIMAN VE DAHA YAĞIŞLI OLMASINI SAĞLAR.

Rüzgârların esme yönü Etkilidir.Çünkü;
KUZEYDEN ESEN RÜZGARLAR SICAKLIĞI DÜŞÜRÜR VE YAĞIŞ GETİRİRKEN; GÜNEYDEN ESEN RÜZGARLAR SICAKLIĞI ARTTIRIR.

Basınç merkezleri Etkilidir.Çünkü;
ÜLKEMİZDEKİ MEVSİMSEL SICAKLIK DEĞİŞİMİ VE YAĞIŞLARIN OLUŞUMUNDA ETKİLİDİRLER.

Tropikal rüzgârlar Etkili değildir.Çünkü;
ÜLKEMİZ TROPİKAL KUŞAKTA VE OKYANUS KENARINDA OLAN BİR ÜLKE DEĞİLDİR.

Okyanus akıntıları Etkili değildir.Çünkü;
ÜLKEMİZ OKYANUS KENARINDA DEĞİLDİR.